Onderhoud kapitaalgoederen

De gemeenteraad stelt in deze paragraaf de kaders voor onderhoud van wegen, rioleringen en gebouwen. Het spreekt echter voor zich, dat het kwaliteitsniveau daarbij in grote mate bepalend is voor de kosten. Het is derhalve zaak om d.m.v. onderhoudsplannen een goed evenwicht te vinden tussen minimaal acceptabel en een eventueel hoger gewenst kwaliteitsniveau met de daaraan verbonden extra kosten. Bovendien zullen door het periodiek actualiseren van deze plannen knelpunten tijdig zichtbaar worden en zo mogelijk voorkomen kunnen worden.

In geval van discrepanties tussen het afgesproken onderhoudsniveau en de beschikbare budgetten worden beleidsbijstellingen opnieuw bepaald en aan college en raad ter vaststelling voorgelegd. Te denken valt aan het bijstellen van het kwaliteitsniveau, het bijstellen van het budget, het oplossen van knelpunten door incidentele impulsen, een kostenbesparende werkwijze, afstoting, functieverandering etc.

In gemeente zijn de volgende onderhoudsplannen beschikbaar:

5.2.1   Wegen

Beheerplan, Programma Onderhoud Wegen c.a. (POW)

In 2014 heeft het college het POW 2014 inclusief Meerjarenplanning 2014-2018 geaccordeerd. De Meerjarenplanning is het onderliggende document voor de jaarlijkse onderhoudsprojecten. Uit deze meerjarenplanning kwam in 2014 naar voren dat de gemeente achterstallig onderhoud had van 1 jaar en dit is in 2016 gelijk gebleven inclusief een jaarlijkse bezuiniging van 200.000,= op het grootschalige onderhoud. Deze bezuiniging is bereikt door het laten vervallen van 4 grote onderhoudslocaties uit de meerjarenplanning. Op deze locaties wordt het straatbeeld op peil gehouden d.m.v. kleinschalig herstel.

Financieel resultaat

In 2017 wordt de verharding opnieuw geïnspecteerd. Deze inspectie werd in het verleden 2 jaarlijks uitgevoerd. Door eerdere bezuinigingen wordt er vanaf 2010 4 jaarlijks geïnspecteerd. Op basis van de inspectieresultaten wordt in 2018 via het uitvoeren van de maatregeltoets de meerjarenplanning opgesteld voor de periode van 2019 t/m 2023. Op dat moment wordt duidelijk of er op het achterstallige onderhoud wordt ingelopen of dat er sprake is van een toename van het achterstallige onderhoud.

Financiën derden

Buiten het onderhoudsbudget wordt er door de gemeente Helmond ook vanuit andere middelen verhardingsareaal vervangen. Bijvoorbeeld via herstructureringen ( Helmond-west, Binnenstad-oost en Leonardus), (integrale) verkeersprojecten en rioleringsprojecten. Dit beïnvloedt de onderhoudsachterstand in positieve zin.

Onderhoudsniveau

Voor het beheer en onderhoud van verhardingen worden landelijke richtlijnen gehanteerd. Er wordt onderscheid gemaakt in beeldkwaliteiten (A+, A, B, C en D) die tevens gerelateerd worden aan zwaarteklassen voor de wegen. Beeldkwaliteit D is achterstallig onderhoud. Achterstallig onderhoud kost voor herstel over het algemeen meer dan “gewoon” onderhoud.

Beeldkwaliteit C komt overeen met de onderkant van verantwoord wegbeheer. Beeldkwaliteit B wordt gedefinieerd als waarschuwingsgrens. Groot onderhoud bij niveau B is binnen 3 tot 5 jaar aan de orde, waarvoor tussentijds een extra toets wordt uitgevoerd.

Vanzelfsprekend maken de verhardingen die voldoen aan de beeldkwaliteiten B, C en D onderdeel uit van de meerjarenplanning. Het overgrote deel ( 90%) van het verhardingsareaal voldoet aan beeldkwaliteit A of A+.  Verhardingen die achterstallig onderhoud hebben zijn o.a. de Engelse weg (wordt aangepakt in 2016), Nachtegaallaan (2016), Helmondselaan (2017) en Varenschut (2018).

Planning

De uitvoering van de onderhoudswerkzaamheden verloopt volgens planning. Elk jaar wordt het onderhoud zoals beschreven in het POW uitgevoerd binnen planning en budget. Deze planning wordt wel bijgesteld aan de hand van de ingeboekte bezuiniging. Voor 2016 komt dit neer op € 380.000. (10% van het onderhoudsbudget wegen, wegverharding). Door de bezuinigingen worden onderhoudsprojecten verschoven.

Klachten en schademeldingen

Naast de technische inspectie worden ook de signalen vanuit de burgers en bedrijven verwerkt in de te nemen maatregelen in de onderhoudsprogramma’s. De klachten aan de verharding zijn ongeveer gelijk gebleven met 2014, de schademeldingen met betrekking tot boomwortels nemen iets af. Voor gemelde letselschade als gevolg van niet deugdelijke verharding geldt dat deze nagenoeg gelijk is gebleven. Ook dit zijn gegevens die betrekking hebben op de onderhoudstoestand van de verharding.

Beleidsvoornemens

De Mierloseweg vraagt vanuit de samenleving om opgepakt te gaan worden.

De gemeente blijft investeren in het terugdringen van de boomwortelproblematiek, in verband met risico’s op letselschade en onevenredig veel onderhoud.

5.2.2   Onderhoudsplan kunstwerken                

Helmond beschikt over een vastgesteld Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2013-2017
Per 1 januari 2015 telt de gemeente 155 civieltechnische kunstwerken (incl. fonteinen) en 18,7 km water- en/of grondkeringsvoorziening. De totale vervangingswaarde is geschat op ca. € 171,5 miljoen (prijspeil 2014). Hierin zijn, ten opzichte van 2015, de volgende civieltechnische kunstwerken toegevoegd: 2 roosterbruggen in Park Goorloop Noord.  

In 2016 wordt de conservering van de wanden van de Henri Dunanttunnel afgerond. Daarnaast zullen alle geplande constructieve berekeningen voor 2014 t/m 2016  in 2016 uitgevoerd worden (m.u.v. de brug Berenbroek. Deze hoeft niet herberekend te worden i.v.m. verlaging verkeersklasse). In 2016 wordt tevens de voorbereiding voor de werkzaamheden aan sluis 8 opgepakt.

De fontein ‘t Cour wordt in 2016 ontmanteld in verband met risico’s ten opzichte van de onderliggende parkeergarage.
5.2.3   Waterlopen/waterpartijen      

Helmond beschikt over een digitaal onderhoudsplan voor alle waterlopen en vijvers.

In 2012 is een onderhoudsovereenkomst met het Waterschap Aa en Maas gesloten over het onderhoud van leggerwatergangen. Een aantal stedelijke wateren is opgenomen op de Legger van het Waterschap, waardoor deze autoriteit onderhoudsplichtig is geworden. In veel gevallen voert de gemeente nog steeds het onderhoud uit in deze wateren, maar ontvangt daarvoor een vergoeding van het Waterschap. In 2016 worden de waterpartijen in de Groene Loper en de vijver Hortensiapark gebaggerd.  Tussen Waterschap en Gemeente wordt een kostenverdeling afgesproken conform de onderhoudsovereenkomst.
5.2.4   Onderhoudsplan rioleringen (GRP, OPR en Waterplan)      

In het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) 2010-2015 zijn de keuzes voor de wettelijke taken met betrekking tot afvalwater, hemelwater en grondwaterstand verwerkt. In dit wettelijk verplichte plan is ook het beheer en onderhoud van riolering en aanpalende voorzieningen vastgelegd (vervangingswaarde alle voorzieningen € 343 miljoen / prijspeil 2011). De jaarlijkse werkzaamheden, waaronder de vervangingswerken, worden opgenomen in het Operationeel Programma Rioleringen (OPR 2016).

De kwaliteit van onze riolering is op een acceptabel niveau. De kwaliteitsbewaking is gebaseerd op inspecties volgens de NEN-normen en de resultaten hiervan zijn de basis voor te nemen maatregelen.

Een aspect dat steeds belangrijker wordt, is het voorkomen van wateroverlast/waterschade bij hevige regenval. In 2013 is een onderzoek uitgevoerd naar gebieden in Helmond die gevoelig zijn voor wateroverlast/waterschade. Voor een specifiek gebied, Twijnsterhof, is een nadere beschouwing gemaakt. Deze wordt in 2016 afgerond en kan daarna mogelijk leiden tot maatregelen.

Het opstellen van een nieuw, integraal GRP en Waterplan is uitgesteld. Reden hiervan is de behoefte om samen met de Peelgemeenten eerst een gezamenlijke visie te ontwikkelen op de waterketen en het watersysteem. Ter voorbereiding hierop is wel een nieuw kostendekkingsplan opgesteld en in 2015 door uw Raad vastgesteld, dat vertaald is in de begroting 2016.

5.2.5   Onderhoudsplan groen      

Het onderhoud omvat circa 1.126 hectare openbaar groen (inclusief de natuurgebieden Bundertjes en Groot Goor) en het onderhoud van ca. 50.000 bomen. Naast duurzame instandhouding van deze bomen gaat de aandacht ook uit naar het handhaven van een adequaat veiligheidsniveau in het kader van de wettelijke zorgplicht.

Door middel van sturing op kwaliteitsniveaus kan worden vastgelegd wat de kwaliteit van onderhoud (Groen) zou moeten zijn of worden. De budgetten in de begroting 2016 zijn gebaseerd op het huidige kwaliteitsniveau en worden als voldoende geacht om het onderhoud uit te kunnen voeren. In het licht van de bezuinigingsopgave per 1-1-2017 zal in 2016 de aanpassing van de kwaliteitsniveaus uitgewerkt en bestuurlijk vastgesteld worden. Hierna wordt dit vertaald naar de zogenaamde Beeldbestekken Openbaar Groen, die eind 2016 dan opnieuw meerjarig worden aanbesteed.

5.2.6   Onderhoudsplan gebouwen   

De gemeentelijke vastgoedpanden (ca. 150.000 m2) worden met regelmaat clustergewijs aan een technische herinspectie onderworpen met ondersteuning vanuit het geautomatiseerde gebouwenbeheerssysteem. In 2015 is dit voor bijna het gehele gebouwenareaal gedaan en zijn de uitkomsten daarvan verwerkt in de meerjarenonderhoudsplanningen die nu volledig zijn geactualiseerd, ook door de eenheidsprijzen en hoeveelheden (bouwelementen) kritisch tegen het licht te houden. In deze actualisatie is tevens de bezuinigingsopgave ad € 200.000,-  per jaar verwerkt, die met ingang van 2016 moet worden gerealiseerd.  Hierbij worden uiteraard geen concessies gedaan aan veiligheidsaspecten in de openbare gebouwen en de verplicht uit te voeren onderhoudsactiviteiten vanuit wetgeving en bouwbesluit: legionella-beheersing, het functioneren van de liften, de werking van brandmeldcentrales en overige installaties e.d. blijven op het “oude” onderhoudsniveau, zodat aan de formele voorschriften voldaan blijft worden.  Daar waar mogelijk zijn wel onderhoudscycli verlengd en zullen onderhoudselementen minder snel preventief vervangen worden. Aan objecten die de gemeente eventueel op de kortere termijn zou willen verkopen, wordt vooralsnog alleen instandhoudingsonderhoud gepleegd.  In het kader van het verhuurgeschikt maken en houden van panden, zal de gemeente als contractuele verplichting uiteraard alle noodzakelijke onderhoudsactiviteiten blijven verrichten. De benodigde budgetten voor huidig en toekomstig onderhoud zijn structureel voorzien in de begroting 2016 en in de onderhoudsvoorziening. Fluctuaties in de onderhoudsuitgaven worden opgevangen door de onderhoudsvoorziening. De komende jaren zal daar zeker een beroep op gedaan worden als het programma  duurzaamheidsmaatregelen (zonnepanelen, verlichtings- en klimaatinstallaties e.d.) in een aantal gemeentelijke panden  in combinatie met het regulier onderhoud uitgevoerd gaat worden. Op termijn zullen daar extra onderhoudsmaatregelen uit voort vloeien, maar die kunnen ruimschoots worden opgevangen door de energiebesparingsvoordelen die er uit voortvloeien.