Financiering

Vanuit treasury- en risicobeheer zijn de volgende zaken van belang.

Kasgeldlimiet

De wettelijke norm van de kasgeldlimiet is bepaald op 8,5% van het begrotingstotaal. Binnen de kasgeldlimiet wordt een deel van de financieringsbehoefte afgedekt uit kortlopende leningen (kasgeldleningen).  Voor 2016 betekent dit een limietbedrag van € 29,8 miljoen.  Door de decentralisaties van rijkstaken in het sociaal domein, is sinds 2015 sprake van een forse stijging van de geldstromen naar de gemeente.

Renterisiconorm

De gemeente Helmond is de afgelopen jaren ruimschoots onder de vastgestelde norm gebleven.
Dit geldt naar verwachting ook voor de komende begrotingsjaren.

Ontwikkeling leningen- en garantieportefeuille.

Het verloop van onze leningen- en garantieportefeuille is nader uitgewerkt in onderstaande tabel.

* Dit betreft het netto risico-bedrag, dus excl. garanties die verstrekt zijn door bijv. een waarborgfonds. Geen rekening is gehouden met door de gemeente gestelde zekerheden alsmede de financiële positie van de betreffende instelling.

Er is duidelijk sprake van een forse terugloop van de leningenportefeuille. Een en ander heeft met name te maken met de buitengewone aflossing van geldleningen door de Stichting Vitalis Residentiële Woonvormen als gevolg van de verkoop van het complex Boscotondo. Daarnaast is de oorzaak het vervallen van de verstrekte geldlening aan de GemSuytkade vanwege de beëindiging van de samenwerking met  Van Wijnen Groep Helmond B.V. Er worden bovendien niet of nauwelijks nieuwe geldleningen en borgstellingen verstrekt. Dit mede ook als gevolg van het strakkere leningen- en borgstellingenbeleid.

Het bedrag aan geldleningen van woningbouwcorporaties waar de gemeente de zogenaamde achtervangfunctie vervult jegens het Waarborgfonds Sociale Woningbouw loopt naar verwachting iets terug. Voor de woningbouwcorporaties Woonpartners, Volksbelang, Compaen en Wocom is een gelimiteerde achtervangovereenkomst met de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) gesloten. Hieronder ziet u het verwachte verloop van deze portefeuille.

Het WSW bepaalt voor iedere deelnemende corporatie minimaal een keer per jaar het zogenaamde borgingsplafond. Het borgingsplafond is het maximale bedrag dat een corporatie in een zekere periode onder WSW borging mag lenen voor geplande activiteiten die voldoen aan de bestedingsdoelen zoals geformuleerd in het Reglement van Deelneming van het WSW. Ook voor de in Helmond werkzame corporaties is een dergelijke borgingsplafond vastgesteld.

Voor wat betreft de risico’s op de huidige leningen- en borgstellingportefeuille wordt verwezen naar de paragraaf financiële weerbaarheid.

Treasury: gemeentefinanciering

Behoudens de normaal contractueel verschuldigde aflossingen worden er voor 2016 geen grote mutaties verwacht in de leningenportefeuille o/g.

Gembank

De afgelopen jaren was er sprake van een toegenomen mismatch tussen de geldleningen u/g en o/g. De oorspronkelijke opzet van de Gembank waarbij sprake was van 1:1 lening u/g en o/g is in de loop van de afgelopen jaren  door diverse oorzaken voor een belangrijk deel weg. Een en ander is ook aan de orde geweest en nader toegelicht bij de vaststelling van de afgelopen jaarrekeningen. Dit jaar is daarom de administratieve eenheid Gembank opgeheven. Een en ander heeft geen budgettaire gevolgen.

Uitzettingen

Financiering derden:

Behoudens de herfinancieringslening van bijna € 2 miljoen aan de Stichting Vitalis Residentiële Woonvormen zullen er naar verwachting in 2015 geen nieuwe financieringen verstrekt gaan worden. Ook voor 2016 worden in dit verband geen nieuwe transacties verwacht.

Borgstellingen

In de eerste helft van 2015 zijn 4 nieuwe overeenkomsten gesloten met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor de vervulling van de achtervangfunctie voor een totaal bedrag van € 23,2 miljoen ten behoeve van de woningbouwcorporaties Woonpartners en Volksbelang.

Garantieproduct ABN-AMRO

De gemeente ontvangt op basis van deze belegging een gegarandeerd beleggingsrendement van 4% samengesteld per jaar. Daarnaast is contractueel vastgelegd, dat jaarlijks vanaf 2011 t/m 2019 aan de gemeente een uitkering wordt gedaan van € 453.780. De stand per 30 juni 2015 van deze belegging is afgerond € 7.775.988. De belegging loopt af per 1 september 2020.

APG-IS Rentefonds

Dit fonds heeft per 30 juni 2015 een marktwaarde van afgerond € 7.642.224,50.

Relatiebeheer

Sinds 1 juli 2011 is de Rabobank de huisbankier van de gemeente Helmond.  Contractueel kan de bank na 3 jaar de voorwaarden aanpassen. Voor de periode tot juli 2016 zijn aangepaste afspraken gemaakt. Aangezien de contractstermijn van 5 jaar daarmee is afgelopen,  wordt in het najaar 2015 gestart met de voorbereiding  van de aanbestedingsprocedure voor het huisbankierschap voor de komende jaren.

Naast de Rabobank en de Bank Nederlandse Gemeenten heeft de gemeente ook nog een bankrekening bij de ABN-AMRO Bank en de ING-bank. De afgelopen jaren zijn de nodige bankrekeningen afgesloten. Het beleid om het aantal rekeningen zoveel mogelijk terug te brengen, zal de komende periode wordt afgerond.

Rentevisie

Bij het nemen van beslissingen in het kader van het aantrekken van financieringen c.a. is het natuurlijk van groot belang dat we de actuele marktontwikkelingen op zowel de geld- als kapitaalmarkt nauw volgen. We laten ons daarbij in het algemeen leiden door de rentevisies van een aantal (grotere) financiële instellingen.

Op basis van deze visies kan in het algemeen het volgende hierover worden opgemerkt.

De internationale conjunctuur, waaronder de eurozone, blijft zich de komende jaren naar verwachting gematigd ontwikkelen. Gesproken wordt van een economische groei van 1,5% oplopend tot ca. 1,8% in 2016.

Daarnaast is de prognose dat de Europese Centrale Bank een ruim monetair beleid blijft voeren, waardoor de lange rentetarieven onder invloed van het gematigd economisch herstel wat verder zullen oplopen.

Door de lage inflatie en genoemd ruim monetair beleid van de ECB zal de stijging naar verwachting beperkt blijven. Ook de korte rentetarieven blijven naar verwachting de komende periode onveranderd aan de lage kant.

Het beleid van de gemeente Helmond is thans erop gericht om de financieringsbehoefte zoveel mogelijk af te dekken met kortlopende schulden omdat de rente op de kortlopende schulden in het algemeen nog lager is dan de rente op de langlopende middelen. De afgelopen periode was zelfs sprake van een negatieve rente op de kasgeldleningen.

Bij dit beleid  is de gemeente Helmond wel gehouden aan de kasgeldlimiet, die bepaald dat de gemiddelde schuld over drie maanden gezien niet boven 8,5% van het begrotingstotaal mag  uitkomen. Zoals hiervoor aangegeven is de kasgeldlimiet voor de gemeente Helmond voor 2016 bepaald op € 29,8 miljoen.

Het mag duidelijk zijn, dat dit beleid verder wordt bepaald door de marktontwikkelingen. Bij veranderde omstandigheden ( bijvoorbeeld sterke stijging van de geldmarkttarieven) zal het beleid daarop worden aangepast.

1.1.2   Treasury overige ontwikkelingen

Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet HOF)

De wet HOF is ingegaan op 1 januari 2014 en in deze wet zijn de Europese afspraken ter beheersing van de Europese begrotingsdoelstellingen (zoals bijv. de ontwikkeling van het EMU-saldo en de EMU-schuld) opgenomen.  

De rijksoverheid en de decentrale overheden  zijn samen verantwoordelijk zijn voor het terugdringen van het begrotingstekort. Door deze gezamenlijke inspanningsplicht dragen zowel het Rijk als de decentrale overheden bij aan het realiseren en behouden van een houdbare budgettaire positie voor de Nederlandse overheid als geheel.  Deze gelijkwaardige inspanningsplicht is vertaald naar een macronorm in EMU-saldo.

In het Financieel Akkoord van 2013  zijn tekortnormen afgesproken over de ontwikkeling van het EMU-saldo. Voor 2014 en 2015 is afgesproken dat het EMU saldo van decentrale overheden gezamenlijk maximaal -0,5% bbp mag bedragen. In 2015 volgt een evaluatie waarbij wordt bekeken of de daling van het EMU-saldo naar -0,4% in 2016 en -0,3% in 2017 verantwoord en mogelijk is.

Voor wat betreft de berekening van het EMU-saldo 2016 wordt verwezen naar de bijlagen.

Schatkistbankieren

De wet schatkistbankieren verplicht decentrale overheden hun overtollige liquide middelen en beleggingen aan te houden bij het ministerie van Financiën. Dit behoudens een drempelbedrag wat bepaald is op 0,75% van het begrotingstotaal. Voor Helmond is in dit 2016 € 2,6 miljoen.

Deelname van de decentrale overheden aan schatkistbankieren draagt bij aan een lagere EMU-schuld van de collectieve sector. Dit verlaagt nl. de externe financieringsbehoefte van het Rijk, waardoor het Rijk minder hoeft te financieren op de markt, hetgeen zich weer vertaalt in een lagere staatsschuld. Daarnaast verwacht het Rijk een verdere vermindering van de beleggingsrisico’s waaraan decentrale overheden worden blootgesteld. De middelen die een decentrale overheid in de schatkist aanhoudt, blijven beschikbaar voor de uitoefening van de publieke taak. Wel

De Gemeente Helmond heeft onder normale omstandigheden geen overtollige middelen. Door de vervroegde aflossing van de geldleningen door de Stichting Vitalis Residentiële Woonvormen zal mogelijk in de laatste maanden van 2015 een situatie ontstaan waardoor sprake is van tijdelijk schatkistbankieren. Naar verwachting zullen de effecten van schatkistbankieren in 2016 verder beperkt zijn.

Deelnemingen

Als vast onderdeel van deze paragraaf  wordt er een overzicht gegeven van de instanties waarbij sprake is van een vorm van deelname in het kapitaal van de betreffende instelling en al dan niet sprake van een dividenduitkering dan wel een andere vorm van een uitkering.

*) Naar verwachting afwikkeling in 2015